Wat is lactose?

Lactose is de wetenschappelijke naam voor melksuiker, de suiker die van nature in melk zit. Lactose wordt door het enzym lactase in de dunne darm afgebroken (of verteerd) tot glucose en galactose (twee kleinere suikerdeeltjes). 

Wat is lactose-intolerantie? 

In een notendop zit het zo: als je moeilijk lactose verteert, dan maakt je dunne darm niet genoeg lactase aan. Lactase is een enzym dat lactose in de dunne darm afbreekt tot kleinere suikerdeeltjes (glucose en galactose). Deze kleinere deeltjes worden vervolgens snel opgenomen in de bloedbaan. Bij een tekort of gebrek aan lactase wordt lactose niet of onvoldoende afgebroken en belandt ze in de dikke darm. Darmbacteriën voeden zich graag met lactose en zetten ze om in melkzuur en gassen, wat kan zorgen voor diarree, een opgeblazen buik of krampen.  


Wat is het verschil tussen intolerantie en allergie?

Lactose-intolerantie is niet hetzelfde als een koemelkeiwitallergie. Een allergie is een overdreven reactie van het immuunsysteem op een eiwit (dus niet op een suiker zoals lactose) dat bij niet-allergische personen helemaal niets uitlokt. De symptomen zijn meestal veel ernstiger dan de ongemakken van een intolerantie. Dat gaat van huiduitslag, darmkrampen, braken of diarree tot zelfs levensbedreigende symptomen. Allergische reacties zijn geen lachertje. Iemand met een koemelkeiwitallergie moet alle melkproducten vermijden. Ook yoghurt en lactosevrije melkproducten!

Een koemelkeiwitallergie komt gelukkig minder vaak voor dan lactose-intolerantie. Vooral baby's en jonge kinderen hebben er weleens last van. Vanaf drie jaar is een koemelkeiwitallergie eerder zeldzaam. Twijfel je of je last hebt van lactose-intolerantie of een koemelkeiwitallergie? Neem geen risico’s en laat je testen bij je huisarts. 


Hoe ga je best om met lactose-intolerantie?

Geen paniek: als je lactose-intolerant bent, hoef je niet meteen alle melkproducten uit je koelkast te verbannen. Hier zijn vijf tips om toch te kunnen genieten van je favoriete melkproduct:

· Heel wat mensen met een lactose-intolerantie kunnen tot 12 gram lactose per dag consumeren zonder klachten te ondervinden (2) (3) (4). Dat komt overeen met een glas melk of 2 tot 3 potjes yoghurt van 125 gram.

· Kies liefst melkproducten met een laag lactosegehalte, zoals harde en belegen kazen. En yoghurt, natuurlijk! De levende fermenten die eraan toegevoegd worden, helpen de lactose af te breken tijdens het fermentatieproces. En ze verbeteren ook nog eens de vertering van de lactose van het product na de consumptie bij mensen die lactose moeilijk verteren. Dat is trouwens officieel bevestigd door de Europese Autoriteit voor Voedselveiligheid.(1)

· Consumeer melkproducten tijdens of direct na een maaltijd. Of verwerk ze in je recepten. De combinatie met andere voedingsmiddelen bevordert de vertering.

· Eet of drink geen grote hoeveelheden melkproducten in één keer of op je nuchtere maag. Spreid ze liever over de hele dag.

· Melkproducten bevatten kwalitatieve eiwitten, vitaminen en mineralen. Als je toch geen of minder melkproducten gebruikt, vergeet dan zeker niet deze belangrijke bouwstenen uit andere voedingsmiddelen te halen (best onder begeleiding van een diëtist). Noten, peulvruchten of sojaproducten verrijkt met calcium zijn een prima alternatief.


Welke producten bevatten lactose?

  • Alle soorten melk
  • Yoghurt, kwark
  • Kaas (smeltkaas, smeerkaas, harde kaas)
  • Room (en dus ook slagroom, koffieroom, zure room, roomboter, roomijs)
  • Vla, pap, pudding
  • Daarnaast worden melkpoeders en melkbestanddelen ook gebruikt in chocolade, koekjes, snoep, gebak, soepen, sauzen, maar ook in bepaalde geneesmiddelen enz. 

Jij wil natuurlijk precies weten of een bepaald product lactose bevat. Check daarom altijd heel nauwkeurig de ingrediënten op het etiket. Ga in de eerste plaats op zoek naar melk, melkpoeder en lactose. Maar ook naar producten die melk bevatten, zoals room, yoghurt of kaas. 

(1) Efsa Panel on Dietetic Products N, Allergies. Scientific Opinion on the substantiation of health claims related to live yogurt cultures and improved lactose digestion (ID 1143, 2976) pursuant to Article 13(1) of Regulation (EC) No 1924/2006. EFSA Journal 2010;8:n/a-n/a.

(2)Suarez FL, Savaiano DA, Levitt MD. A comparison of symptoms after the consumption of milk or lactose-hydrolyzed milk by people with self-reported severe lactose

(3) Bailey RK, Fileti CP, Keith J, Tropez-Sims S, Price W, Allison-Ottey SD. Lactose intolerance and health disparities among African Americans and Hispanic Americans: an updated consensus statement. J Natl Med Assoc 2013;105:112-27

(4) Efsa Panel on Dietetic Products N, Allergies. Scientific Opinion on lactose thresholds in lactose intolerance and galactosaemia. EFSA Journal 2010;8:n/a-n/a.